ШЫҰ-НЫҢ КӨПЖАҚТЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ПЕН ӨҢІРЛІК ТҰРАҚТЫЛЫҚТЫ НЫҒАЙТУДАҒЫ РӨЛІ

ШЫҰ-ға мүше мемлекеттер басшылары кеңесі отырысының қорытындылары:

1. 1. ШЫҰ-ның кеңеюі:
      • Беларусь Республикасын ШЫҰ-ға қабылдау және оған мүше мемлекет мәртебесін беру.

1. 1. Қазақстанның төрағалығының жалпы қорытындылары:
      • Түрлі деңгейдегі 150-ге жуық іс-шара өткізу.
      • Есірткіге қарсы стратегияны, Экономикалық ынтымақтастық стратегиясын іске асыру жоспарын, Қоршаған ортаны қорғау саласындағы келісімді және Энергетикалық ынтымақтастықты дамыту стратегиясын қоса алғанда, 60 жаңа құжатқа қол қою.

1. 1. Мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық:
      • «ШЫҰ елдерінің рухани ғибадатханалары» жобалары және «Жібек жолы ШЫҰ» халықаралық музыка фестивалі.
      • Бірлескен жобалар үшін 10 туристік аумақты анықтау.
      • Алматы қаласы ШЫҰ-ның мәдени және туристік астанасына айналды.

1. 1. Қауіпсіздікті күшейту:
      • Әскери саладағы сенім шаралары туралы келісімді әзірлеу.
      • Үнемі ақпарат алмасу механизмін құру және озық тәжірибені қолдану арқылы киберқауіпсіздікті нығайту.
      • Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жоспарын қабылдау.

1. 1. Экономикалық ынтымақтастық:
      • Сауда-экономикалық ынтымақтастықты кеңейту.
      • Капитал мен технологияның еркін қозғалысы үшін жағдай жасау.
      • Арнаулы салық, кедендік және көші-қон режимдерін дамыту.
      • «Астана» халықаралық қаржы орталығының базасында жобалық қызметті қаржылық қолдау механизмін құру.

1. 1. Көлік байланысы:
      • Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» жобасының, Транскаспий халықаралық көлік бағытының және ТрансЕуразиялық дәліздердің синергиясы.
      • ШЫҰ шеңберінде стратегиялық порттар мен логистикалық орталықтардың серіктестік желісін құру.

1. 1. ШЫҰ-ны реформалау және жаңғырту:
      • ШЫҰ қызметін жетілдіру және Хатшылық пен Бас хатшының рөлін күшейту.
      • ШЫҰ-ны неғұрлым тиімді көпжақты ынтымақтастық механизміне айналдыру бойынша теңдестірілген ұсыныстарды қабылдау.

Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К. Тоқаев ШЫҰ плюс саммитінде сөйлеген сөзінің негізгі түйіндері.

1. Бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту:

• Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өсіп келе жатқан геосаяси қайшылықтар жағдайында бейбітшілікті, тұрақтылық пен қауіпсіздікті нығайту жөніндегі ұжымдық күш-жігердің маңыздылығын атап өтті. Ол әскери саладағы сенім шаралары және киберқауіпсіздікті нығайту туралы келісімді әзірлеуді ұсынды.
• ШЫҰ халықаралық құқық эрозиясын еңсеру және геосаяси бұзылулардың алдын алу үшін өзінің тұрақтандырушы рөлін күшейтуі керек.
• Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жоспары қабылданды.

1. Сауда-экономикалық ынтымақтастық:

• Оң серпіні сақтауға және әлеуетті арттыруға бағытталған сауда-экономикалық байланыстарды нығайту.
• Капитал мен технологияның еркін қозғалысы үшін жағдай жасау, климаттық қиындықтармен күресу.
• ШЫҰ-ның 2030 жылға дейінгі Экономикалық даму стратегиясын іске асыру жөніндегі нақты іс-шаралар жоспары қабылданды.
• Инвестициялық жобаларды талқылау және бекіту үшін бірыңғай алаң құруға шақыру, сондай-ақ «Астана» халықаралық қаржы орталығының базасында жобалық қызметті қаржылық қолдау механизмін құру туралы ұсыныс.

1. Көлік байланысы:

• Тиімді дәліздер мен сенімді жеткізу тізбегін жасаңыз. «Бір белдеу, бір жол» жобаларының, Транскаспий халықаралық көлік бағыты мен ТрансЕуразиялық дәліздердің синергиясының маңыздылығы.
• Стратегиялық порттар мен логистикалық орталықтардың серіктестік желісін құру туралы ұсыныс.

1. Экологиялық ынтымақтастық және климаттың өзгеруіне қарсы күрес:

• Экология және климаттың өзгеруімен күрес саласындағы ынтымақтастықты нығайту.
• Ішкі су объектілерінің тозу проблемаларын шешу және су үнемдеу технологияларын енгізу бойынша бірлескен іс-шараларды әзірлеу.
• Қабылданған ШЫҰ-ның 2024-2029 жылдарға арналған есірткіге қарсы стратегиясы және оны іске асыру бағдарламасы, сондай-ақ 2030 жылға дейінгі энергетикалық ынтымақтастықты дамыту стратегиясы.

1. Мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық:

• Қатысушы елдер арасындағы мәдени-гуманитарлық байланыстарды кеңейту.
• «ШЫҰ елдерінің рухани қасиетті орындары» және «ШЫҰ Жібек жолы» халықаралық музыка фестивалі сияқты жобаларды жүзеге асыру.
• ШЫҰ елдерінің жас көшбасшылары мен таланттарының жыл сайынғы кездесулерін өткізу тәжірибесін енгізу, ШЫҰ университеттерінің желісін кеңейту және студенттерге арналған гранттар санын арттыру.

1. ШЫҰ-ны реформалау және жаңғырту:

• Жаһандық өзгерістер жағдайында ШЫҰ қызметін жетілдіру қажеттілігі туындады.
• Қазақстанның Ұйымды неғұрлым тиімді көпжақты ынтымақтастық механизміне айналдыру, оның ішінде ШЫҰ Хатшылығы мен Бас хатшының рөлін күшейту туралы ұсынысы.

Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев саммитте қол қойылған құжаттар ШЫҰ аясындағы ынтымақтастықтың жаңа бетін ашатынына және Ұйымның жүйелі әрі жан-жақты дамуына ықпал ететініне сенім білдірді. Ол сондай-ақ қазақстандық бастамаларды жүзеге асыруда барлық елдердің қолдауының маңыздылығын атап өтіп, ШЫҰ-ның болашағына оптимистік көзқарас білдірді.

Фото: t.me/ agorda_resmi