23.10.2023
«Жэньминь жибао» газетінің тілшілері Чжан Мэнсю, Гуан Кэцзян.
17-18 қазанда Бейжіңде «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясында халықаралық ынтымақтастық жөніндегі 3-ші жоғары деңгейдегі форум өтті. Шараға 151 мемлекет пен 41 халықаралық ұйымның өкілдері қатысты, тіркелген қатысушылардың жалпы саны 10 мыңнан асты. Бұл «Бір белдеу, бір жол» бастамасының орасан зор тартымдылығын және оның жаһандық әсерін көрсетті. Форум барысында 458 нәтижеге қол жеткізілді, бұл алдыңғы іс-шараның нәтижелерінің санынан айтарлықтай асып түсіп отыр. Бірқатар нақты келісімдер, форумға қатысушылар мен халықаралық қауымдастықтың оң және жоғары бағасына ие болды.
«Бір белдеу, бір жол» халықаралық ынтымақтастық жөніндегі 3-ші жоғары деңгейдегі форумның ашылу салтанатында ҚХР төрағасы Си Цзиньпин «Бір белдеу, бір жол» бастамасын жоғары сапалы жүзеге асыруға қолдау көрсетудің 8 қадамын сипаттайтын негізгі баяндама жасады. Бұл тізімге «Бір белдеу, бір жол» кеңістігінде өзара байланысты көлік желісін қалыптастыру, ашық әлемдік экономиканы дамытуды қолдау, практикалық ынтымақтастықты өрістету, жасыл дамуды ынталандыру, технологиялық инновацияларды ілгерілету, мәдени-гуманитарлық байланыстарды құру, «әділ жол» құру, сондай-ақ халықаралық ынтымақтастық механизмін жетілдіру. Қытай басшысының мәлімдемесі халықаралық қауымдастықтың оң пікірін тудырды.
БҰҰ Бас хатшысы Антонио Гутерриш Си Цзиньпин жариялаған 8 іс-қимыл бағыты БҰҰ-ның мақсаттары мен міндеттеріне толығымен сәйкес келетінін және дамушы елдердің дамуды жеделдетуге көмектесетінін атап өтті. 10 жылдық тәжірибе «Бір белдеу, бір жол» бастамасы дамушы елдерге тұрақты дамуға қол жеткізуге көмектесудің маңызды және тиімді жолын ұсынатынын және Оңтүстік-Оңтүстік ынтымақтастығының үлгісі ретінде қызмет ететінін дәлелдеді.
Қазақстан Республикасы Президенттің қарамағындағы Ұлттық құрылтай мүшесі Қазбек Майгелдинов бұл форум елдер арасындағы экономикалық ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға, сауда мен инвестицияны кеңейтуге, инфрақұрылымды дамытуға және халықтардың әл-ауқатын арттыруға ықпал ететінін айтты. «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылыс бастамасы аясында қытайлық компаниялар Қазақстан экономикасына белсенді түрде инвестиция салуда. Қытай-Қазақстан ынтымақтастығы қазірдің өзінде «Бір белдеу, бір жол» бастамасын жүзеге асырудың үлгісіне айналды.
Ajlan & Bros Holding төрағасының орынбасары және Сауд-Қытай іскерлік кеңесінің төрағасы Мұхаммед Абдулазиз Алажлан: «Төраға Си Цзиньпин жариялаған 8 қадам, әсіресе жасыл дамуды ынталандыру шаралары Сауд Арабиясының энергетикалық трансформациясының мақсаттарына толығымен сәйкес келеді. Оның айтуынша, Қытайдың бастамасы мен әрекеттері халықаралық ынтымақтастықты кеңейтуге және «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылысы тәжірибесін байытуға мүмкіндік береді.
Оңтүстік африкалық, қытайлық сарапшы Табоның Мбеки пайымдауынша, 8 қадам «Бір белдеу, бір жол» құрылысының жоғары сапалы бірлескен құрылысына бағдар берді және қатысушы елдер үшін ортақ мақсат пен даму жоспары болып табылады. Ол өз кезегінде: «10 жылдағы жетістіктер «Белдеу және жол» елдері тұтастай алғанда дамуда ілгерілеушілікке қол жеткізгенін дәлелдеді, бұл көптеген елдерді осы ұлы іске қосылуға ынталандырады», – деп атап өтті.
«Қытайдың жоспары нақты және практикалық болып табылады, ол «Бір белдеу, бір жол» бастамасын болашақта дамыту үшін нұсқаулықтар мен іс-қимыл негіздерін белгілейді, қатысушылардың «Белдеу және жол» бірлескен құрылысының үлкен ілгерілеуіне сенімін арттырады», – деді Мысырлық Сыртқы істер кеңесі мүшесі Герми..
Австрияның Қытай және Оңтүстік-Шығыс Азия зерттеулері институтының директоры Ханнес Феллнер «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясындағы ынтымақтастық инфрақұрылымды нығайтуға, ашық әлемдік экономиканы қолдауға, жасыл дамуды ілгерілетуге, ғылыми-технологиялық инновациялар мен интенсификацияны ынталандыруға қуатты ынталандыру екенін атап өтті. Өз тарапынан былай деп қосты: «Әлем алдында тұрған көптеген проблемаларды тек диалог, ынтымақтастық және ортақ даму арқылы шешуге болады. Қытай өз дамуын ілгерілетуде, дамушы елдердің ортақ гүлденуіне қолдау көрсетуде және көп деңгейлі алмасуларды құруда әлемге үлгі көрсетті».
«Жаһанданудың өсіп келе жатқан толқыны аясында бұл форум қатысушы елдерге диалог үшін тең және достық алаң берді, онда олар барлық жетістіктері мен тәжірибелерімен бөлісе алады, сенім нығайтады және келесі алтын онжылдықты қарсы алуға дайындалып жатқан даму жоспарларын талқылайды», – деді Қытай-Африка ынтымақтастық және даму қауымдастығының төрағасы Мароккода Насер Бучиба.
АСЕАНның бас хатшысы Као Ким Хурн «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылысы халықаралық қоғамдастықтың тұрақты дамуына тиімді ықпал ететін халықаралық ынтымақтастықтың инновациялық жолы болып табылады деп мәлімдеді. Спикер ойынша болашақта «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылысы халықтардың әл-ауқатын арттырып, өңірлік ынтымақтастықты ынталандыруды жалғастырады.
«Бұл форумның өткізілуі уақытылы құбылыс және өте маңызды», – деді Соломон аралдарының Жоспарлау және даму министрі Соломонов Рексон Рамофафия. Оның пікірінше, «Бір белдеу, бір жол» бастамасы Соломон аралдары мен басқа да елдер үшін маңызды даму мүмкіндіктерін береді. Олар осы платформада шет елдермен, соның ішінде Қытаймен ынтымақтастықты кеңейтуді асыға күтуде.
Гананың Ашанти аймағының министрі Саймон Осей-Менса, Гана Қытаймен «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясында инфрақұрылым, инвестиция және сауда салаларында ынтымақтаса келе жатқанын және осы форумда қол жеткізілген консенсус екіжақты ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтеретінін атап айтты.
Жақында өткен форумның сәтті өтуі Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылысын ілгерілету саясатының дұрыс екенін, елдердің бұл бастамаға қатысудағы белділігінің күшті екенін және бұл бастаманың жоғары сапалы даму келешегі зор екенін тағы бір мәрте көрсетті. Жаңа бастау нүктесінде тұрып, Қытай мен барлық тараптар Жібек жолының рухын жүзеге асырып, дамытып, әртүрлі елдердің жаңаруының жарқын болашағын ашатын «Бір белдеу, бір жол» бастамасын жүзеге асыру үшін бірге жаңа жолға түсіп отыр.
Фото 13.10.2023 ж. Бейжіңдегі Қытай ұлттық конгресс орталығы «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясындағы халықаралық ынтымақтастық жөніндегі 3-ші жоғары деңгейдегі форум алдында
Дереккөз: «Халық күнделігі» онлайн http://www.people.com.cn/
