08.01.2019
Қытайдың Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Чжан Сяо:
2018 жылғы 1 желтоқсанда ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Назарбаев Зияткерлік мектебіне барған кезде бастауыш және орта сынып оқушыларын қытай тілін үйренуге шақырды.
«Жаһандану жағдайында шет тілдерін үйрену өте маңызды. Біз үшін қытай тілі өте маңызды. Қазақстанның сыртқы саудасында Қытаймен сауда көлемі 20% – ды құрайды. Қытай тілін үйрену 1,4 миллиард адаммен олардың тілінде сөйлеуге мүмкіндік береді», – деді Президент.
Қазақстан басшысы тәуелсіздік алғаннан бері алғаш рет жастарды достас көрші елдің тілін үйренуге шақырды, бұл сөзсіз қытай-қазақстан қатынастарының даму шежіресіне енеді.
Қытайдың Қазақстандағы елшісі бола тұра, Президент Назарбаев бұл үндеуді кездейсоқ жасаған жоқ деп есептеймін. Бұл әлемге әйгілі саясаткер болып табылатын Қазақстан Президентінің көрегендігін көрсетіп қана қоймай, Қытай үшін де, Қазақстан үшін де маңызды және өзекті мәнге ие.
Ең алдымен, бұл Қытай-Қазақстан қатынастарын дамыту қажеттілігіне байланысты. Дипломатиялық қатынастар орнаған сәттен бастап 26 жыл ішінде саяси өзара сенім тереңдеп, екі ел арасындағы тығыз сауда-экономикалық ынтымақтастық қарқын алуда. Қытай көлемі бойынша Қазақстанның екінші сауда серіктесі және инвестициялардың негізгі көзі, сондай-ақ «Қазақстанда жасалған»бренді үшін басты экспорттық нарықтардың бірі болды. Осы жылдың қаңтар-қазан айларында Қытай мен Қазақстан арасындағы сауда көлемі 16,35 млрд. АҚШ долларын құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 15,3% – ға артты. Екі ел арасындағы практикалық ынтымақтастық жан-жақты және қарқынды даму жолына түсті, қытай тілін үйренудің әлеуметтік негізі барған сайын күшейе түсуде.
Екіншіден, бұл «бір белдеу, бір жол»жобасын бірлесіп құру қажеттілігіне байланысты. Соңғы бес жылда Қытай мен Қазақстан «Бір белдеу, бір жол» бастамасы мен Қазақстанның «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясатын ұштастыруды белсенді түрде жүзеге асырып келеді, индустриялық-инвестициялық ынтымақтастық саласындағы ынтымақтастыққа белсене жәрдемдеседі және екі ел мен халықтардың игілігі үшін бірқатар жемісті нәтижелерге қол жеткізді. «Бір белдеу, бір жол» құрылысы үздіксіз тереңдеп, қазақстандық нарықтағы ынтымақтастық жобаларының кеңеюімен қытай тілін білетін мамандарға деген сұраныс артып келеді.
Үшіншіден, бұл екі ел халықтарының рухани жақындасуына байланысты. Қытай даналығында айтылғандай, «мемлекеттердің қарым-қатынасы-халықтардың жақындығы», халықтар арасындағы байланыс екі елдің қарым-қатынасын дамыту үшін маңызды негіз болып табылады, ал тілдік кедергілердің болмауы рухани жақындасудың маңызды шарты болып табылады. Соңғы жылдары Қытай мен Қазақстан азаматтарының өзара сапарлары артып келеді, туризм, білім және мәдениет саласындағы ынтымақтастық қарқынды дамып келеді, Қазақстанда Қытайға деген қызығушылық күннен-күнге артып келеді. Осыған орай Қазақстандықтардың қытай тілін үйренуге деген қызығушылығы артты.
Осыған сүйене отырып, «қытай тілінің бумы» қазақстандықтар үшін үйреншікті болып отырғанын атап өтуге болады. Қазіргі уақытта Қазақстанда Конфуцийдің бес институты жұмыс істейді, ал Қытайда 14 мың қазақстандық студент білім алуда. Қазақстанда қытай тілін үйрену мен қолдану үрдіске айналуда.
Шынында да, Қазақстанда қытай тілін таратуда үлкен жетістіктерге қол жеткізілді, бірақ бұл екі елдің түрлі салалардағы өзара тиімді ынтымақтастықты тереңдетудегі қажеттіліктеріне жауап бере алмайды, сондай-ақ халықтардың бір-бірін одан да жақсы түсінуге деген зор ұмтылысын толық қанағаттандыра алмайды. Қытай мен Қазақстан Президент Назарбаевтың тапсырмасын орындауда тиімді шаралар қабылдау үшін бірлесіп күш-жігер жұмсау керек: көптеген жас қазақстандықтарға қытай тілін үйренуге және қытайды тануға мүмкіндік беру.
Біріншіден, біз Қытайда оқитын қазақстандық студенттердің санын арттыруды жалғастыруымыз керек. ҚХР Төрағасы Си Цзиньпин 2017 жылы Қазақстанға жасаған сапары барысында Қытай үкіметі алдағы бес жылда қазақстандық студенттер үшін Стипендиялар санын 200 орынға дейін арттыратынын мәлімдеді. Қазіргі уақытта ҚХР Төрағасының нұсқауларын Қытайдың білім министрлігі белсенді түрде жүзеге асыруда. Осы жылдың өзінде Қытай университеттеріне 100-ден астам қазақстандық студент оқуға түсті. Қытай мен Қазақстан тандемде жұмыс істеуді жалғастыра отырып, Қазақстанның студенттеріне олардың Қытайда оқуы, оқу орнын бітіргеннен кейін мансабын бастауы және өз білімін қолдану мүмкіндігі үшін қолайлы жағдайлар жасайды, сол арқылы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуына, сондай-ақ біздің елдеріміздің арасындағы өзара іс-қимылға өз үлесін қосады деп үміттенеміз.
Екіншіден, біз Конфуций институттарындағы білім деңгейін арттырып, олардың санын көбейтуіміз керек. Конфуций институттары санының біртіндеп артуы, білім беруді қамтуды кеңейту, оқыту сапасын жақсарту барлық қазақстандық қытайлықтарға жоғары деңгейде білім алуға мүмкіндік береді. Мен болашақта республикалық маңызы бар Шымкент қаласында және Түркістан облысының жақында құрылған әкімшілік орталығы Түркістан қаласында екі Конфуций институтын құруды ұсынар едім. Сонымен қатар, Астанада немесе Алматыда Қытай мәдени орталығын тезірек ашу қажет деп санаймын.
Үшіншіден, біз жергілікті мектептерде қытай тілін оқыту жағдайын жақсартуымыз керек. Соңғы жылдары Қазақстанда қытай тілі бойынша сабақтар ашатын мектептер көбейіп келеді және олардың оқушыларының саны үздіксіз өсуде. Алайда, бұл мектептердің техникалық жабдықтары мен оқулықтары көп нәрсені қалайды. Биыл Қытай елшілігі Еуразия ұлттық университеті мен «Жас ұлан» республикалық мектебін заманауи мультимедиялық кешендермен және бағдарламалық қамтамасыз етумен жабдықталған «қытай тілі» кабинеттерімен қамтамасыз етті, сондай-ақ жергілікті мектептердің бастауыш және орта сыныптарына қытай тілінде оқуды жеңілдететін оқулықтарды, компьютерлерді, проекторларды және басқа да техникалық құралдарды сыйға тартты. Болашақта Қытай елшілігі қытай тілін үйрену жағдайын жақсарту, сондай-ақ Қазақстан тарапымен бірлесіп, қазақстандық оқушыларға арналған қытай тілі бойынша оқу бағдарламалары мен оқу құралдарын жасау жұмыстарын жалғастырады.
Президент Назарбаевтың үндеуін белсенді іске асырайық, тіл арқылы халықтардың рухани жақындасуының берік көпірін салайық және Қытай мен Қазақстанның гүлденуі мен дамуы үшін бірлесе отырып тамаша болашақ құрайық!
Көзі
