Адам капиталының дамуы қазіргі кезеңде Қазақстанның басты басымдықтарының бірі болып табылады. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев тұрақты өсім мен елдің жаһандық аренадағы бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін білім мен ғылымға инвестиция салудың маңыздылығын бірнеше рет атап өтті. Осы тұрғыда білім беру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты кеңейтуге ерекше назар аударылуда, атап айтқанда, технологиялық тұрғыдан дамыған Қытай және Оңтүстік Корея сияқты елдермен.
Білім саласындағы ынтымақтастық үшін Қытай мен Оңтүстік Кореяның таңдалуы кездейсоқ емес: бұл мемлекеттер жоғары технологиялар, инновациялар және цифрлық трансформацияда елеулі жетістіктерге жетті. Олармен әріптестік Қазақстанға озық тәжірибеге қол жеткізуге, білім сапасын арттыруға және елдің стратегиялық салаларына жоғары білікті кадрлар даярлауға ықпал етеді. Сонымен қатар, білім беру саласындағы ынтымақтастық елдер арасындағы серіктестік байланыстарды нығайтады. Шетелде оқып жүрген студенттер өз білімдерін жетілдіріп қана қоймай, елдерінің мәдениетін өздерімен бірге алып келіп, өзара түсіністікке ықпал етеді. Өз кезегінде, Қытай мен Корея студенттері Қазақстанда білім ала отырып, мәдени алмасудың дәнекерлеріне айналады, бұл елдер арасындағы терең қарым-қатынастардың негізін қалайды.
Тіпті саяси шиеленістер кезінде де ғылыми және білім беру саласындағы ынтымақтастық елдер арасындағы байланыстарды сақтауда маңызды рөл атқарады. Шетелде білім алған түлектер жаңа білімдер мен технологияларды Қазақстан мен Қытай арасындағы бірлескен жобалар мен компанияларда қолдану үшін елге оралады. Қазақстан мен Қытайдың тәжірибесі көрсеткендей, тараптар білім беру ынтымақтастығын ұзақ мерзімді және стратегиялық қатынастардың негізі ретінде одан әрі тереңдетуге тырысады.
Оңтүстік Кореямен білім беру саласындағы ынтымақтастық
Қазақстан мен Оңтүстік Корея арасындағы білім беру саласындағы ынтымақтастық қарқынды дамуда және жоғары білімнен бастап ғылыми зерттеулер мен кәсіби тағылымдамаларды қамтитын әртүрлі деңгейлер мен бағыттарды қамтиды. Бұл ынтымақтастықтың мақсаты – академиялық және ғылыми байланыстарды нығайту, сондай-ақ халықаралық еңбек нарығында сұранысқа ие мамандар даярлау.
Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті мен Сеул ұлттық ғылым және технология университеті (SeoulTech) арасындағы серіктестік бірлескен оқыту бағдарламасын іске қосуға мүмкіндік берді. Бұл қазақстандық студенттерге екі диплом алып, жасанды интеллект саласында құзыреттіліктерді игеруге мүмкіндік береді. Қазақстанның Ғылым және жоғары білім министрлігі бірлескен бағдарламалар спектрін кеңейту мақсатында корей университеттерімен белсенді ынтымақтасуда. Бұл ынтымақтастық аясында Қазақстанда корей университеттерінің филиалдарын ашу және қазақстандық студенттерге жетекші корей ғылыми орталықтарында тағылымдамадан өту мүмкіндіктерін арттыру мәселелері талқылануда.
Жоспарлар сондай-ақ Hyundai және Kia сияқты ірі корпорацияларда тағылымдамалар ұйымдастыруды қамтиды. Бұл студенттерге заманауи өнеркәсіп талаптарына сай тәжірибе мен дағдылар алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Қазақстанда инженерлік және техникалық салаларда магистрлер мен докторлар даярлауға маманданатын Корей жетілдірілген технологиялар институтының (KAIST) филиалын ашу жұмыстары жүргізілуде. Қазақстандық студенттер «Болашақ» халықаралық стипендиясы арқылы корей университеттерінде білім алу мүмкіндігіне ие, бұл әлемдік деңгейдегі мамандардың санын арттыруға ықпал етеді.
Оңтүстік Кореядағы қазақстандық студенттер қауымдастығының мәліметтері бойынша, елде шамамен 1,5 мың қазақстандық студент оқиды. Экономикалық дағдарыстарға қарамастан, корей білім беруіне деген қызығушылық сақталып қана қоймай, тараптардың ынтымақтастықты кеңейтуге бағытталған күш-жігерінің арқасында арта түсуде. Қазақстандық студенттердің санын арттыру жоспарларына қосымша стипендиялар беру, жаңа білім беру бағдарламаларын ашу және Оңтүстік Кореяда оқу мен тұру жағдайларын жақсарту кіреді.
Оңтүстік Кореямен білім беру саласындағы ынтымақтастық Қазақстанға жоғары технологиялық салаларда кадрлар даярлау мүмкіндіктерін кеңінен ашады. Білім беру жүйелерінің интеграциясы мен бірлескен жобалар білім мен тәжірибе алмасуға ықпал етеді, бұл ұзақ мерзімді перспективада Қазақстанның жаһандық білім беру кеңістігіндегі позициясын нығайтады.
Қытаймен білім беру саласындағы ынтымақтастық
Қазақстан мен Қытайдың ынтымақтастығы ұзақ тарихқа ие, бұл білім беру саласында да көрініс табады. Екі ел бірлескен білім беру жобаларын құру, студенттер мен оқытушылар алмасу, сондай-ақ ғылыми-зерттеу бастамаларын дамыту бағытында белсенді жұмыс істеп келеді.
Қазіргі уақытта Қытайда шамамен 14 240 қазақстандық студент білім алуда. Олардың көпшілігі ақылы негізде оқыса, кейбіреулері мемлекеттік және үкіметтік гранттар арқылы оқып жатыр. Ең танымал мамандықтарға халықаралық сауда және логистика, шығыстану және оқыту, қытай тілі мен мәдениетін зерттеу, менеджмент, қаржы және әлемдік экономика сияқты экономикалық пәндер, сондай-ақ мұнай ісі, сәулет және өнеркәсіптік дизайн сияқты техникалық мамандықтар кіреді.
Білім беруді цифрлық трансформациялау саласындағы ынтымақтастықтың мысалы ретінде Қазақстанның Қытайдың білім беру мекемелерін цифрлық трансформациялау тәжірибесін зерттеп жатқанын айтуға болады, бұл еліміздің жоғары оқу орындарына заманауи технологияларды енгізуге бағытталған. Тараптар білім беру гранттарының санын көбейту және студенттер мен оқытушыларға арналған алмасу бағдарламаларын жандандыру жөнінде келісімге келді. Медициналық ғылымдар, құрғақ аймақтардағы су пайдалану және ауыл шаруашылығы зерттеулері саласындағы зертханалар мен орталықтар ашу жоспарлануда. Бейжің Тіл және мәдениет университетінің филиалы Астана халықаралық университетінің базасында ашылып, қазақстандық студенттерге сапалы қытайлық білім алуға мүмкіндік кеңейіп отыр. Бұдан бөлек, тараптардың келесі бастамаларын атап өтуге болады:
Қазақстан мен Қытай білім беру саласындағы ынтымақтастықты белсенді түрде дамытуды көздеп отыр, бұл ынтымақтастықты ұзақ мерзімді екіжақты қатынастардың маңызды негізі ретінде қарастырады. Тараптар білім гранттарының санын арттыруда, Қытайдың жоғары оқу орындарының филиалдарын Қазақстанда ашуда, бірлескен бағдарламаларды дамытып, студенттер мен оқытушылар алмасуын күшейтуде. Цифрлық трансформация және жаңа зерттеу орталықтарын құруға ерекше назар аударылуда. Бұл бастамалар ғылыми байланыстарды нығайтуға және сұранысқа ие мамандарды даярлауға бағытталған, бұл екі ел арасындағы серіктестікті одан әрі дамытуға ықпал етеді.
Салыстырмалы талдау
Қазақстан үшін екі бағыттағы ынтымақтастық та стратегиялық маңызды. Қытай да, Оңтүстік Корея да білім мен ғылымды дамытудағы негізгі әріптестер ретінде қарастырылады. Екі елмен ынтымақтастықта жасанды интеллект, инженерия және цифрлық технологиялар саласындағы мамандарды даярлауға ерекше көңіл бөлінеді. Сондай-ақ Қазақстанда Қытай мен Оңтүстік Кореяның жетекші университеттерінің филиалдарын ашу жұмыстары белсенді жүргізілуде.
Дегенмен, айырмашылықтар да бар. Қазақстандық студенттердің Қытайда оқитын саны Оңтүстік Кореядағы студенттер санынан айтарлықтай көп, бұл ынтымақтастық тарихының ұзақтығы және географиялық жақындығымен түсіндірілуі мүмкін. Қытайда экономикалық және гуманитарлық мамандықтарға көбірек көңіл бөлінсе, Оңтүстік Кореяда инженерлік-техникалық бағыттарға және инновацияларға басымдық беріледі. Қытаймен ынтымақтастық ғылыми орталықтар мен зертханалар құруды қамтыса, Оңтүстік Кореямен ынтымақтастықта өнеркәсіптік корпорацияларда тағылымдамалар ұйымдастыруға назар аударылып отыр.
Қытай мен Оңтүстік Кореямен білім беру саласындағы ынтымақтастық Қазақстанның стратегиялық дамуы үшін маңызды рөл атқарады. Екі бағыттың да өзіндік артықшылықтары бар және олар бірін-бірі толықтырады, бұл жоғары білікті мамандарды даярлау мен елдің ғылыми-зерттеу әлеуетін дамытуға кең мүмкіндіктер береді.
Ұсыныстар қатарында Қытай мен Оңтүстік Кореяда оқу және тағылымдамадан өту мүмкіндіктері туралы студенттерге ақпараттық қолдауды күшейту, академиялық мобильділік бағдарламаларын дамыту, дипломдар мен біліктіліктерді өзара тануды қамтамасыз ету, сондай-ақ серіктес елдердің тілдерін үйренуді ынталандыру арқылы мәдени бейімделуді жеңілдету және түлектердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруды атап өтуге болады.
Қорытындылай келе, Қазақстанның Қытай және Оңтүстік Кореямен білім беру саласындағы ынтымақтастығы стратегиялық маңызды салаларға мамандар даярлау мен халықаралық байланыстарды нығайтуда негізгі рөл атқарады. Екі ел де жоғары технологиялар мен инженерия саласындағы озық зерттеулерден бастап, мәдени алмасу мен ірі корпорациялардағы тағылымдамаларға дейінгі бірегей мүмкіндіктерді ұсынады. Бұл ынтымақтастықты тереңдету Қазақстанға білім беру сапасын арттыруға ғана емес, сондай-ақ әлемдік аренада бәсекеге қабілеттілігін күшейтуге, адам капиталына инвестиция арқылы ұзақ мерзімді серіктестік қатынастарды қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Қытайды зерттеу орталығы.
