15.12.2023
Бүгін, Астанада бірегей іс-шара – Қытайдың реформалау мен ашықтық саясатының 45 жылдығына арналған семинар орын алды. Семинар ұйымдастырушысы Астанадағы Қытайды зерттеу орталығы болып отыр. Сонымен қатар, семинар Астана қаласындағы «Қытай университеті түлектерінің достығы» қоғамдастығының және Л.Н. Гумилев, халықаралық қатынастар факультетінің қолдауымен өткізілді.
Семинарға отандық көрнекті мамандар, ғылыми қайраткерлер мен академиялық қауымдастықтардың өкілдері қатысты.
Іс-шара ұйымдастырушылардың құттықтау сөзімен және «Шыңжаң тарих толқынында: ɵткенi мен болашағы» атты жаңа кітаптың тұсаукесер рәсімінен басталды. Айта кетейік, кітапты шығару идеясын Қытай ғылыми орталығы ұсынған, кітап авторлары – Еркін Байдаров пен Гүлнәр Шаймергенова.
Орталықтың Директоры Шаймергенова Гүлнар Әшенқызы өз тарапынан, Қытай Халық Республикасы Елшілігінің өкілдеріне, Семинардың барлық қатысушыларына ұйымдастыруға белсенді көмек көрсеткендері, сондай-ақ талқыланатын тақырыпқа қызығушылық танытқандары үшін алғысын білдірді. «Жаһанданудың батыстық моделінің дағдарысы жағдайында мыңдаған жылдық тарихы бар және бір кездері адамзаттың дамуында маңызды рөл атқарған шығыс қауымдастықтарының Азия мен әлемді байланыстырып, нендей деңгейде дамып жатқанынан хабардар болу – cөзсіз қызықты. Дүние жүзіндегі осындай аймақтардың бірі – қазіргі Қытай Халық Республикасының Шыңжан (Қытай ШҰАР) автономиялық аудандарының бірі саналады. Бүгінде ШҰАР мыңдаған жылдар бұрынғыдай Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясында көліктік-логистикалық бағыттар арқылы Азияны Еуропамен қайтадан байланыстырып отыр. «Белдеу және жол» бойындағы мемлекеттердің экономикалық дамуына, Ұлы Жібек жолын жаңғыртуға және адамзаттың ортақ тағдыры идеясын жүзеге асыруға ықпал етуде», – деді өз сөзінде Орталық директоры.
Қазақтың көрнекті шығыстанушы ғалымы, философы және халықаралық қатынастар саласындағы сарапшысы, философия ғылымдарының докторы, профессор Еркін Ұланұлы Байдаров біріккен автор ретінде «Шыңжаң тарих толқынында: ɵткенi мен болашағы» атты кітаптың тұсаукесер рәсіміне қатысты.
Қытайды зерттеу орталығының Директоры Гүлнәр Шаймергенова ханым «Қытайдың реформасы мен ашықтық саясатының 45 жылдығы: Қытай мен әлем үшін салдар» тақырыбына арналған семинарды салтанатты түрде ашты. «Биыл Қытайдың реформалар мен ашықтық саясатына 45 жыл толып отыр. 45 жыл ішінде Қытай дүние жүзіндегі екінші ең ірі экономикалық құрылымға, ең ірі өнеркәсіптік және сауда мемлекетіне және алтын-валюта қоры бойынша ең үлкен елге айнала алды. Қытайдың реформалар мен ашықтық саясаты жаһандық мәнге ие және Қазақстанмен ынтымақтастық осы стратегияның маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Екі ел де инфрақұрылым, сауда және инновация салаларындағы өзара тиімді жобаларды белсенді түрде ілгерілетуде. Бұл халықаралық экономикалық интеграцияны нығайтуға көмектеседі және тәжірибе мен технология алмасу үшін алаң жасайды. Қытай мен Қазақстан ынтымақтастығы жаһандану жағдайында табысты өзара іс-қимылдың маңызды үлгісі болып табылады және Қытайдың жаңа көпполярлы әлемді қалыптастырудағы шешуші рөлін атап көрсетеді», – деп атап өтті семинарды ашқан сәтте Орталық директоры.
Өз кезегінде іс-шараның тең ұйымдастырушысы Қытай Халық Республикасының Қазақстан Республикасындағы Елшілігінің жоғары лауазымды кеңесшісі Син Фанфан ханым семинар қонақтары мен қатысушыларына құттықтау сөз сөйледі. « Биыл Қытайдың реформасы мен ашықтығына 45 жыл толып отыр. Өткен 45 жылда Қытай экономиканы қайта құрудан толық түрлендіруге дейін жан-жақты тереңдетуге дейін үш өлшемді реформаларды алға тартты. Қытайлық ерекшелігі бар социализмнің жаңа өркені орын алып, Қытай аман қалу және гүлдену мақсатына жетті. Бұл – өрлеуден күшеюге дейінгі тарихи трансформация. Төраға Си Цзиньпин реформаны ілгерілетуге ашықтықты атап өтті. Қазақстан Қытайдың тұрақты жан-жақты стратегиялық серіктесі және Қытайдың реформалары мен ашықтығына маңызды үлес қосушы болып табылады. Қытайдың ұлы жетістіктерінің, сондай-ақ «Белдеу және жол» бастамасының маңызды куәгері және қатысушысы. Соңғы 10 жылда Қытай мен Қазақстан саяси байланысты үздіксіз нығайтты. Инфрақұрылымды дамытуға, кедергісіз саудаға, қаржылық интеграцияға және адамдар арасындағы байланысқа жәрдемдесу үшін екі жақ өзара тиімді ынтымақтастықты бірлесіп құратын болады. «Бір белдеу, бір жол» әлемдік ауқымдағы ынтымақтастық үлгісіне айналды. Жаңа дәуірдегі Қытай-Қазақстан қарым-қатынастарын маңызды тарихи мүмкіндіктер мен кең перспективалар байланыстырады, Қытай Қазақстанмен ынтымақтастықты жан-жақты жүзеге асыру үшін қашанда жұмыс істеуге дайын. Екі мемлекет басшылары қол жеткізген маңызды консенсусты жүзеге асыру, жаңа даму стратегияларын келісу және түрлі салалардағы ынтымақтастықты тереңдету – ең жоғары мақсат», – деді Қазақстан Республикасындағы Қытай елшілігінің кеңесшісі өзінің құттықтау сөзінде.
Семинар барысы офлайн және онлайн компоненттерін тепе-тең түрде біріктіретін бірегей гибридті іс-шара форматында өтті. Бірнеше спикерлер өз презентацияларын виртуалды түрде ұсынып, жалпы орын алған жұмыс барысына қырлы перспективалар мен интерактивтілік қосты. Сонымен қатар, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ халықаралық қатынастар факультетінің профессоры Нәбижан Мұхаметжанұлы өзінің онлайн баяндамасында ҚХР дамуының кейбір құқықтық аспектілеріне және реформалар мен ашықтық саясаты аясындағы даму жолдарына тоқталды.
Ибраhим Орчун Гөктүрк «Белдеу және жол» түрік-қытай институтының Президенті (Түркия) қатысушыларға онлайн сәлемін жолдады. «Бір белдеу және жол» бастамасы Қытайдың ұлы экономикалық дамуы негізінде әзірленді және даму ғажайыбына, атап айтқанда Қытайдың экономикалық дамуының үлкен табысына қол жеткізді. Мұның барлығы оның «реформалар мен ашықтық» саясатын қабылдағаннан кейін таңдаған жолымен айқындалды. Бұл қазіргі ғасыр мен алдыңғы ғасыр арасындағы ең маңызды құрылымдық айырмашылық. Әлемдік өндірістің орталығы Батыстан Шығысқа ауысуда. Дамушы әлемде, оның ішінде Қытайда шешуші фактор – гегемонияға ұмтылмай, жаңа өрлеу биігінің экономикалық және саяси жетістіктер арқылы асыру болып отыр» , – деп атап өтті өз сөзінде Институт Президенті.
Гумилев атындағы ЕҰУ Конституциялық және азаматтық құқық кафедрасының профессоры, заң ғылымдарының докторы., Ибраhимов Жамаладен Ибраһимұлы өз сөзінде Қазақстан-Қытай қарым-қатынасының дамуына сараптамалық баға беріп, «Бір белдеу және жол» бастамасының барлық қатысушыларының коммуникацияларының тұрақтылығының рөлін атап өтті. « Адамзат жаһандану мен жаңа технологиялар дәуіріне аяқ басты. Қытай үкіметінің пікірінше, «Бір белдеу, бір жол» жобасын жүзеге асыру жаһанданудың жаңа парадигмасына айналды. «Бір белдеу, бір жол» Қытай Халық Республикасы дамуының айқындаушы бағыттарының бірі болып табылатын заң үстемдігі идеясын құрметтеуге негізделген. Сонымен қатар, бұл жобаның батыстық құқықтық мәдениеттің барлық белгілері бар американдық құқықтық жаһандануынан айырмашылығы бар, өйткені ол зорлық-зомбылықпен жаулап алу мен мәдени агрессия жолын ұстанбайды, бірақ бейбіт тең консультациялар мен өзара тиімділік жолында», екенін де алға салып атап өтті Профессор өз сөзінде.
«ҚХР университет түлектерінің достығы» ҚБ төрағасы Жәмиля Шайзадақызы Елеусізова да сөз сөйледі. «Отандастар Қытай өкілдері өткізетін мәдени іс-шараларға, атап айтқанда, қытай тілінің жазғы курсына, «Бір белдеу, бір жол» бейнероликтер байқауына, «Жібек жолының аспаны», Қытай әндер байқауына қатысуға зор қуанышпен қарайды, Қытай туралы білім сайысы және т.б. іс-шараларына қатысуда. Осының барлығы екі ел арасындағы мәдени алмасудың шексіз мүмкіндігін көрсетуде. Қытай мен Қазақстан бұдан да маңызды нәтижелер әкелетін жаңа «Алтын 30 жылдыққа» қадам басқалы отыр. Біздің елдеріміз жыл сайын саяси қатынастарда жаңа жетістіктерге қол жеткізіп келеді. Екі ел де мәңгілік жан-жақты стратегиялық серіктестікті дамытып, адамзат тағдыры ортақ Қоғамдастық құруға өз үлесін қосуда», – деп атап өтті Қоғамдық бірлестік Төрайымы.
Астана Медицина Университетінің «Медициналық құқық және этика» кафедрасының меңгерушісі, PhD докторы Қанат Серікұлы Абділов мырза да семинар жұмысына белсенді қатысты. «Қытайдағы ғылым мен технология қазіргі кезеңде айтарлықтай прогреске қол жеткізіп, әлемдегі жетекшілердің біріне айналды. Қытай ҒЗТКЖ мен инновацияға белсенді түрде инвестиция құйып, нәтижесінде бірнеше тамаша жетістіктерге қол жеткізді. Қытайдың ғылым саласындағы заңнамасын зерделей келе, ҚХР ғылым және техника саласындағы мынадай негізгі мақсаттарды көздейді деген қорытындыға келуге болады:
• білім берудің қолжетімділігін кеңейту және сапасын арттыру арқылы жоғары білікті кадрлық әлеуетті арттыру;
• ғылыми-техникалық секторға жеке капиталды тартумен ғылым және техника саласындағы орталықтандырылған мемлекеттік саясаттың үйлесімі;
• ғылыми-зерттеу ұйымдарын өңдеуші компаниялар мен холдингтердің құрамына қосу, сондай-ақ өндіріске жаңа технологияларды енгізуді ынталандыру;
• ғылым мен техниканы танымал ету, қоғамдық санада жалпы мемлекеттің табысты және үйлесімді дамуы үшін ғылыми-техникалық базаның аса маңыздылығы туралы идеяны қалыптастыру. Қорыта айтқанда, Қытайдағы ғылым өзінің даму шыңында. Ел – әлемдік ғылыми қауымдастыққа елеулі үлес қосуға қабілетті ұлы ғылыми держава. Қытай әлемдік ғалымдардың назарын аударып, заманауи ғылымның міндеттері мен мәселелерін шешуде өзінің көшбасшылық бастамасын көрсетіп, ғылыми зерттеулерге инвестиция салуды жалғастыруда», – деп ерекше атап өтті университет кафедрасының меңгерушісі.
Еуразиялық халықаралық зерттеулер қауымдастығының қытайтану бағдарламасының жетекшісі Бугаенко Антон, «Басымдылықтар, жоспарлар мен постулаттар туралы шешім қабылдап, Қытай басшылығы реформаларды жүзеге асыруға көшті. Реформалау үдерісі – бұл қол жеткізілгеннен қадамдық қозғалыс. Қытайдағы реформалар нақты әзірленген «төрт жаңғырту» ұлттық бағдарламасына сәйкес жүргізілді: Ауыл шаруашылығын, өнеркәсіпті, қорғанысты, ғылым мен техниканы жаңғырту. Бұл бағдарлама «Батыс үлгісін» көшірмеді және ХВҚ мен Дүниежүзілік банктің алысын сақтамады. Бағдарламада елдің нақты мүмкіндіктері ғана емес, Қытай қоғамының менталитеті де ескерілді. Реформа бағдарламасы нарыққа бірден өтудің абстрактілі қажеттілігіне негізделмеген, бірақ Қытайдың шындығын, оның дәстүрлі мәдениетін, еңбекті ұйымдастыру формаларын, қытай тіліндегі қарым-қатынастардың ерекшеліктері мен иерархиясын ескере отырып, оларды кезең-кезеңімен жүзеге асыруды ұсынды», – деді Қауымдастық басшысы Шанхайдан онлайн қосылудан сөйлеген сөзінде.
КИМЭП университетінің Қытаймен байланыс бөлімінің меңгерушісі Ұлан Нұқан семинарда өз баяндамасын ұсынып, Бейжіңнен онлайн режимінде сөз сөйледі. Спикердің ұсынған материалдары мазмұнды және эмоцияға толы болды, бұл барлық қатысушылардың үлкен қызығушылығын тудырып, көптеген сұрақтар қойылды.
Кейін, философия ғылымдарының докторы, профессор Еркін Ұланұлы Байдаров семинарға қатысушылардың барлығына және құрметті қонақтарға белсене қатысып, қызығушылық танытқандары үшін алғысын білдіре отырып, әрбір семинар спикерлерінің сөзін қорытындылап, қысқаша талдау жасады.
Бүгінгі таңда Қазақстан мен Қытай арасындағы стратегиялық қарым-қатынастарды дамыту екі елдің күн тәртібінде аса маңызды рөл атқаратыны талассыз. Өткізілген семинар осы фактінің нақты дәлелі болып табылды десек артық болмас.
Семинар ерекше идеялар мен құнды тәжірибелермен шығармашылық және кәсіби алмасу үшін шынайы жағдай тудырып, сарапшылармен оңай араласуға бірегей мүмкіндік берді. Көңілді және инновациялық гибридті форматтағы іс-шараның жалпы сипаты оффлайн режимінде де, онлайн режимінде де қатысуға жол ашты, бұл семинарға қызығушылық танытқан кез келген адам үшін қолжетімді сәт болды.
Семинар халықаралық қатынастар саласындағы тиімді құрал ретінде елдер арасындағы өзара түсіністікті нығайту және коммуникацияларды жақсартуда маңызды рөл атқарды деп пайымдауға да болады. Осынау бірегей іс-шара идеялар, тәжірибе және білім алмасу үшін жемісті алаң құруға ықпал етіп, өз кезегінде өзара қарым-қатынастарды тереңдетуге ықпал етіп отыр.
Біз туралы:
http://world.people.com.cn/n1/2023/1216/c1002-40140374.html
https://m.chinanews.com/wap/detail/chs/zw/10129894.shtml
