Бүгінде Қазақстан-Қытай қарым-қатынасы заман ағымына және кеңірек халықаралық контекске сәйкес келіп, мәңгілік достық, терең өзара сенім мен бір-біріне деген қамқорлық, мемлекетаралық қатынастардың лейтмотивіне айналды.
Қазақстанның Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпиннің стратегиялық жетекшілігімен Қазақстан мен Қытай саяси сенімді нығайтуда, олардың негізгі мүдделеріне қатысты мәселелерде бір-бірін қолдауда және қиын-қыстау кезеңде бір-біріне берік қолдау көрсетіп, сол арқылы бір тағдырдың шынайы қауымдастығына айналу барысында.
Қазақстан «бір Қытай» қағидатын ұстанатынын және Тайваньды ҚХР аумағының ажырамас бөлігі ретінде қарайтынын тағы да білдірді.
Ынтымақтастықтың жемісті нәтижелерін екі тарап жоғары бағалайды. Қытай статистикасы бойынша өткен жылы екіжақты тауар айналымының көлемі 41 миллиард АҚШ долларын құрап, екі мемлекет басшылары алға қойған мақсатты мерзімінен жеті жыл бұрын орындауға мүмкіндік берді. Бүгінгі таңда 45 кооперация жобасының 26-сы тау-кен металлургия, энергетика, машина жасау, құрылыс материалдарын өндіру, химия өнеркәсібі және инфрақұрылымдық құрылыс сияқты салаларда аяқталды. Сондай-ақ, мұнай-газ өнеркәсібі мен атом энергетикасы салаларындағы ынтымақтастық жандануда.
Қазақстан мен Қытай «Бір белдеу, бір жол» жоғары сапалы бастамасын бірлесіп құру үшін өздерінің өнеркәсіптік және нарықтық мүмкіндіктерін толықтыруды жалғастыруға келісті. Олар сауда, инвестиция, энергетика, байланыс және ауыл шаруашылығы сияқты дәстүрлі секторлардағы ынтымақтастықтың негізін нығайтуды жалғастырады және қаржылық қызметтер, жасанды интеллект, цифрлық экономика сияқты жаңа сапалы өндіргіш күштер саласындағы ынтымақтастықтың жаңа жарқын нүктелерін жасайды. жаңа энергия көздері және басқа инновациялық бағыттар.
Қытай да Қазақстаннан жоғары сапалы ауыл шаруашылығы өнімдерінің импортын кеңейтуге мүдделі.
Біздің елдеріміз Қытай-Еуропа бағыттары бойынша теміржол жүк тасымалы саласындағы ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға және бұл үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасауға, оның ішінде шекаралық өткізу пункттерінде кедендік ресімдеу мен жүктерді өңдеу мүмкіндіктерін кеңейтуге, көлік қызметтерін жақсартуға және транзиттік саясатты жетілдіруге шешім қабылдады. Қазақстан мен Қытай бүкіл Еуразиялық континентте өзара байланысты дамыту үшін шешуші маңызы бар Транскаспий халықаралық көлік дәлізінің құрылысын белсенді түрде қолдайды . Осыған байланысты тиісті инфрақұрылымның құрылысына жәрдемдесу және қатысушы елдер арасындағы үйлестіруді күшейту қажет. Қытай мен Қазақстан үшінші трансшекаралық темір жол құрылысын талқылауда және одан әрі Сиань құрлық портын, Ляньюньган логистикалық базасы мен Дундамень құрлық портын трансшекаралық көлік әлеуетін зерттеу үшін пайдаланады.
Еларалық мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықтың маңызы зор және оның болашағы зор. Қазір Қытайда 10 мыңнан астам қазақстандық студент білім алса, 1 мыңнан астам қытайлық студент Қазақстанның жоғары оқу орындарына оқуға келген. Қазақстанда бес Конфуций институты, Қытайда қазақ тілі курстарын ұсынатын бес оқу орны құрылды. 2023 жылдың қарашасында Қытай мен Қазақстан өзара визасыз режимді енгізді, ал 2024 жылы Қытай Қазақстандық туризм жылын сәтті атап өтуде . Қазіргі уақытта екі елдің 26 жұп әкімшілік бірлігі туыстас байланыстар арқылы байланысты.
Тараптар мәдени орталықтардың құрылуын жеделдету, әкімшілік бірліктер арасындағы туысқандық қарым-қатынастарды дамытуды ынталандыру, талдау орталықтары, БАҚ салаларындағы алмасуды тереңдету үшін Лу Бан шеберханасы, Конфуций институттары және Қазақстандағы Солтүстік-Батыс политехникалық университеті қалашығы сияқты платформаларды пайдаланады. Өнер және екі ел халықтары арасындағы өзара түсіністік пен достықты үздіксіз нығайтып келеді.
Екі жақ та Қытайдың Сиань қаласында өткен, ҚХР мен осы аймақ арасындағы ынтымақтастықты кеңейтудегі жаңа кезеңнің басталғанын білдірген «Қытай – Орталық Азия» саммитінің табыстылығын жоғары бағалайды.
Қытай тарапы Орталық Азия мемлекеттерімен тұрақты, гүлденген, үйлесімді және өзара байланысты Орталық Азияны құру үшін тиісті ынтымақтастық тетігін нығайту және оңтайландыру үшін бірлесіп жұмыс істеуге және сол арқылы ортақ болашағы бар Қытай-Орталық Азия қауымдастығын құруға күшті өмірлік қуат енгізуге ниетті.
Дүниеде бейберекетсіздік пен терең өзгерістер орын алып жатқан шақта екі тарап та халықаралық жүйені, оның негізінде БҰҰ-ны және халықаралық құқыққа негізделген халықаралық тәртіпті табанды түрде қорғау қажеттігін атап көрсетеді.
Біздің елдеріміз жаһандық даму бастамасын, жаһандық қауіпсіздік бастамасын және жаһандық өркениет бастамасын жүзеге асыруға және жаһандық басқарудың неғұрлым әділ әрі парасатты түрде дамуына жәрдемдесуге ниетті.
Қытай Қазақстанның Шанхай ынтымақтастық ұйымының (ШЫҰ) Ауыспалы төрағасы ретіндегі рөлін жоғары бағалайды. ШЫҰ-ға мүше елдердің Сыртқы істер министрлері кеңесінің отырысы сәтті өтті және осы ұйымның шілде айында Астанада өтетін алдағы саммитіне берік негіз қаланды.
Дереккөз: Синьхуа ақпарат Агенттігі.
