18.06.2020
Бүгінгі таңда Қытайға қатысты көптеген түрлі ақпарат таратылуда, бұл ақпарат ағымдары мен ашық жалған және фактілерді қасақана бұрмалау арасында аз емес. Егер сіз батыс баспасөзін оқысаңыз, онда Қытай планетадағы ең қауіпті мемлекет болып көрінуі мүмкін, өйткені оның қалаларының бірінде жаңа коронавирус табылды.
Алайда, Қытайдағы эпидемиологиялық дағдарыстың уақтылы қабылданған шаралардың арқасында жойылғандығы қандай да бір себептермен ескерілмейді. Коронавирус алғаш рет ҚХР-да пайда болғанына қарамастан, сол елде бұл инфекция да бірінші рет тоқтатылды, ал қытай билігі әлемде бірінші болып толық карантинді алып тастады.
Бұл факт бойынша үгіт-насихат жоқ, бұл Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұстанымы (www.who.int әрине, вакцинасыз жаңа вирусты толығымен тоқтату мүмкін емес, сондықтан бүгінде ҚХР-да инфекцияның жергілікті ошақтары пайда болады, екінші толқын басталды, оның пайда болуы бұрын болжанған.
Бүгінгі таңда ел билігі жаңа жұқтырғандардың әлі де пайда болып жатқанын жасырмайды, әртүрлі жағдайлар туралы ақпарат бұқаралық ақпарат құралдарында ашық жарияланады. Мысалы, ағылшын тілінде үнемі жаңартылып отыратын қысқаша ақпаратты the Global Times газетінен табуға болады (www.globaltimes.cn).
Алайда, жағдай бақылауда және COVID-19-ны емдеуді қазірдің өзінде үйренді. Қытайлар осы жылдың сәуір айында инфекцияны емдеу тәжірибесімен Қазақстанмен де бөлісті (https://liter.kz/kitajskie-vrachi-zavershili-svoyu-missiyu…/).
Сонымен қатар, батыстық үгіт-насихат өз себептері бойынша мүлдем басқа ақпарат береді (бұл өз халқының назарын нақты ішкі проблемалар мен дағдарыстардан алшақтату үшін жасалынған сияқты).
Бірақ, олар айтқандай, жүз рет естігеннен немесе біздің жағдайда қалай оқығаннан гөрі бір рет көрген жақсы. Сондықтан біздің Шығыс көршіміздің нақты жағдайын объективті түсіну үшін шетелдік жаңалықтардан мәліметтерді оқымай, өз отандастарымыздан білу тиімдірек.
Ал бүгінде ҚХР аумағында түрлі қалаларда шамамен 700 қазақстандық бар. Көбісі індеттің шыңында да елден кетпеуге және дағдарысты күтуге шешім қабылдады. Қытайдан келген хабарламаларға қарағанда, Қазақстанның барлық азаматтары індеттің ең шыңында да аман-есен өтті және қазіргі уақытта ешқандай проблемалар жоқ.
Коронавирустың таралу ошағында болу қандай болды және қытай билігі халықтың денсаулығы мен тұрмыстық жағдайларын қалай қамтамасыз етті – бейне сюжетте Құралай есімді қазақстандық студент әңгімелейді. Ол Қытайдың астаналық жоғары оқу орнында оқиды және өз себептері бойынша Отанына бара алмады. www.youtube.com/watch?v=Iqszvq-txqE&feature=youtu.be
Карантиннің барлық кезеңінде Құралай, барлық студенттер сияқты, университет кампусының аумағында қауіпсіз жерде болды, онда барлық студенттерге маскалар, санитайзерлер, жемістер және т.б. тегін берілді, сұхбаттан көрініп тұрғандай, Қытайдағы дағдарыстың қиын кезеңінде ешкім адамдарды өздеріне немесе шетелдіктерге бөлмеген – барлығына бірдей қарады, барлығына бірдей мүмкіндіктер болды.
Жеке тәжірибеден және бірінші адамнан алынған мұндай бейне әңгімелер іс жүзінде не болып жатқанын және оның қоғамға қалай әсер ететінін жақсы көрсетеді. Бұл бүгінгі таңда COVID-19 айналасында байқалатын ақпараттық истерияға ең тиімді жауап (https://factcheck.kz/…/koronavirus-net-net-net-xroniki-inf…/).
Сарапшылардың айтуынша, бүгінде адамдар басқа пандемияға қарағанда covid-19 алдында ақпараттық қорғансыз. Бұл ақпараттық манипуляциялар мен жалған мәліметтерді тоқтату мақсатында Қытай жақында жаңа коронавирустың пайда болуына қатысты дұрыс емес жарияланымдар мен мәлімдемелер туралы өзінің көзқарасын жариялады (https://informburo.kz/…/kitay-oproverg-24-mifa-o-prichastno…).
Жалпы алғанда, бұл құбылыс инфодемия деп аталады (қате немесе жалған ақпараттың жаппай таралуы) және бейбітшілік пен қауіпсіздікке елеулі қауіп ретінде қабылданады, бұл коронавирустың өзінен де қауіпті-өйткені инфодемия адамдардың санасына әсер етеді ,сондықтан оны тоқтату қиынырақ (https://www.m24.ru/articles/obshchestvo/14052020/156676).
CGTN: https://www.youtube.com/watch?v=Iqszvq-txqE&feature=youtu.be
Қытайды зерттеу орталығы,
Нұр-сұлтан Қ., 2020 жыл
